درسنامه و تمرین: معرفه و نکره
اسم خاص (نام مخصوص کسی یا جایی) در زبان عربی «اسم عَلَم» نامیده می‌شود و معرفه است؛ مانند: هاشم، بغداد.
گاهی خبر تنوین دارد؛ اما نیازی به نکره معنا کردن آن نیست. مثال: الْعِلْمُ كَنْزٌ. (دانش، گنج است.)
اخْتَبِرْ نَفْسَكَ: تَرجِمْ ما يَلي حَسَبَ قَوَاعِدِ الْمَعْرِفَةِ وَ النَّكِرَةِ.
١- اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشكاةٍ فيها مصباحٌ، الْمِصْباحُ في زُجَاجَةٍ، الزُّجاجَةُ كَأَنَّهَا كَوكَبٌ دُرِّيٌّ.
٢- ... أرسلنا إلى فِرْعَونَ رَسُولاً فَعَصَى فِرْعَونُ الرَّسُولَ ...
٣- عالِمٌ يُنتَفَعُ بِعِلْمِهِ، خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ.
پاسخ و حل تشریحی درسنامه معرفه و نکره درس چهارم عربی یازدهم انسانی
سلام بچه‌ها! امروز یک نکته مهم در ترجمه «معرفه» و «نکره» رو با هم مرور می‌کنیم.
* **اسم نکره:** اسمی است که معمولاً تنوین (-ٌ، -ٍ، -ً) دارد و در فارسی با «یک» یا «ی» نکره ترجمه می‌شود. مثال: `رَجُلٌ` (مردی، یک مرد).
* **اسم معرفه:** اسمی است که شناخته شده است (با «ال»، یا اسم خاص مثل «ایران»، یا مضاف به معرفه). در فارسی معمولاً بدون «یک» یا «ی» ترجمه می‌شود. مثال: `الرَّجُلُ` (مرد).
**نکته مهم:** گاهی کلماتی مثل خبر یا اسم عَلَم تنوین دارند، اما **نکره ترجمه نمی‌شوند**. مثال: `مُحَمَّدٌ رسولُ اللهِ.` (محمد پیامبر خداست)، نه «محمدی».
**حل تمرین:**
1. **ترجمه آیه:** خداوند نور آسمان‌ها و زمین است؛ مَثَل نور او همچون **چراغدانی** است که در آن **چراغی** باشد، **آن چراغ** در **شیشه‌ای** است، و **آن شیشه** گویی **ستاره‌ای** درخشان است.
* `مِشكاةٍ`، `مصباحٌ`، `زُجاجَةٍ`، `كَوكَبٌ`: نکره هستند و با «ی» نکره ترجمه شده‌اند.
* `الْمِصْباحُ`، `الزُّجاجَةُ`: معرفه هستند (چون قبلاً ذکر شده‌اند و اکنون شناخته شده‌اند) و با «آن» به عنوان اشاره به اسم شناخته شده، ترجمه شده‌اند.
2. **ترجمه آیه:** ... ما به سوی فرعون، **پیامبری** را فرستادیم. پس فرعون از **آن پیامبر** نافرمانی کرد ...
* `رَسُولاً`: نکره است (پیامبری).
* `الرَّسُولَ`: معرفه است (آن پیامبر).
3. **ترجمه حدیث:** **دانشمندی** که از علمش سود برده شود، بهتر از هزار عابد است.
* `عالِمٌ`: نکره است (دانشمندی).
